Alles over de verkiezingen

From the blog

Formatiepoging VVD, D66, CDA en GroenLinks loopt stuk

Twee maanden na de Tweede Kamerverkiezingen van 2017 is de formatie tussen VVD, CDA, D66 en GroenLinks stukgelopen op het onderwerp ‘migratie’. De verschillen tussen de partijen waren over dit onderwerp te groot. Informateur Edith Schippers liet weten dat de gesprekken tussen de vier partijen zijn beëindigd. De onderhandelingen kwamen vroegtijdig tot een einde, omdat de verschillen onoverbrugbaar bleken te zijn.

Migratie, inkomen en klimaat

Schippers lichtte in een persconferentie toe dat met name de gesprekken over migratie duidelijk maakten dat er geen overeenstemming kon worden bereikt tussen de partijen, maar ook omtrent andere onderwerpen waren er grote verschillen van mening. Het ging dan vooral om inkomen en het klimaat. Voor Jesse Klaver, leider van GroenLinks, zijn precies de onderwerpen migratie, klimaat en inkomen cruciaal voor zijn partij. De sociale en duurzame plannen van Klaver vielen tijdens de campagne al niet in goede aarde bij het CDA en de VVD.

Goede sfeer

Ondanks de verhitte discussies was de sfeer aan tafel volgens Schippers goed. Alle partijen hebben zich sterk ingezet om er samen uit te komen, maar inhoudelijk bleek overeenstemming onmogelijk. De verschillen waren zo groot, dat er met de beste wil geen oplossing gevonden kon worden. De vier partijleiders Rutte, Buma, Pechtold en Klaver waren teleurgesteld over de uitkomst van de onderhandelingen, maar gaven aan dat zij samen tot het besluit waren gekomen.

Rol van Buma

Voorafgaand aan het mislukken van de formatie werd al gespeculeerd over de rol van het CDA. De leider van het CDA, Sybrand Buma, zou zich te stug opstellen ten aanzien van het klimaatvraagstuk. CDA-prominent en oud-informateur Hans Wijffels vergeleek Buma qua kennis over het klimaat zelfs met Donald Trump. Buma zou te weinig weten over duurzaamheid en Wijffels opperde zelfs dat de VVD, D66 en GroenLinks zonder het CDA de onderhandelingen zouden moeten voortzetten. De andere onderhandelaars lieten zich niet uitlokken door de verwijten.

Het vervolg

Informateur Edith Schippers zal zo snel mogelijk een eindverslag aan de Tweede Kamer aanbieden. De Tweede Kamer moet nu namelijk gaan beslissen over het vervolg. Er zal een nieuw Kamerdebat plaats gaan vinden en er zal ook een nieuwe informateur worden aangewezen, die een nieuwe poging gaat doen om de belangrijkste partijen tot overeenstemming te laten komen. Het zou ook kunnen dat Schippers de taak opnieuw op zich neemt. Er wordt gespeculeerd dat VVD, D66 en het CDA contact zullen zoeken met de ChristenUnie. Samen met deze partij kunnen zij namelijk een meerderheid vormen in de Eerste en Tweede Kamer. De Nederlandse politiek gaat dus weer een spannende tijd tegemoet.

Hoe werkt een formatie precies?

Meteen na de Tweede Kamerverkiezingen begint het formeren van een nieuw kabinet. Over de procedure voor de kabinetsformatie staan in de Grondwet geen regels, alleen dat de procedure start met het ontslaan van het oude kabinet en het benoemen van een nieuw kabinet door het staatshoofd. De procedures die tijdens een formatie worden gehanteerd zijn met name gebaseerd op gewoontes en ongeschreven staatsrecht, waardoor de procedure bij iedere formatie weer kan verschillen. Wel worden altijd de volgende stappen gevolgd: verkiezingen, informatie, coalitieakkoord, de formatie en de beëdiging. Sinds 2012 ligt de regie voor de kabinetsformatie bij de Tweede Kamer.

Het proces

De Kamervoorzitter spreekt op de dag na de verkiezingen met de waarschijnlijke fractievoorzitters. Er wordt dan doorgaans een verkenner benoemd. De verkenner spreekt met de fractievoorzitters om te peilen welke partijen samen een coalitie kunnen vormen en bereidt een debat voor. In dat Kamerdebat wordt een informateur benoemd, die de mogelijkheden voor een nieuw kabinet gaat onderzoeken. De informateur spreekt met de fractievoorzitters en start besprekingen die moeten leiden tot een regeerakkoord. De hoofdpunten voor het nieuwe beleid worden hierin opgenomen. Vervolgens wordt door de Tweede Kamer een formateur benoemd, doorgaans de komende minister-president. Deze krijgt de opdracht een kabinet te vormen. De formateur benadert vervolgens potentiële ministers en staatssecretarissen om een post in het kabinet te bespreken. Als het hele proces succesvol is, dan wordt het nieuwe kabinet uiteindelijk benoemd en beëdigd door de koning.

 

Comments are closed.

Privacy Policy